De overdenkingen van Jan Dijkgraaf

Het was oudejaars avond 2017. Jan Dijkgraaf keek hoe de klok langzaam richting twaalf uur bewoog. Het was een bijzonder jaar geweest, maar anders dan hij had verwacht.

Ooit, nu meer dan een jaar geleden, leek het een leuk idee. Een partij die zelf geen ideeën heeft, maar de leden van die partij laat  vertellen hoe ze moeten stemmen, welke  vragen ze moeten stellen en wat ze verder moeten doen. Vooral omdat men van tevoren verwachtte dat niemand in dat idee zou trappen. Jan had bij zijn vertrek niet voor niets geregeld dat hij terug bij de krant mocht komen als hij niet in de Kamer zou komen. Lekker weer in 99 woorden anderen vertellen hoe het moet en je boos maken. Dat was tenslotte zijn lust en zijn leven. Maar het was anders gelopen.

In de campagne ging alles nog naar wens. Een partij zonder ideeën mag dan iets nieuws zijn, in verkiezingsdebatten kun je er weinig mee. Dus kon Jan rustig thuis blijven zitten, want hij werd toch niet gevraagd. Media besteedden na die eerste opwinding geen aandacht meer aan hem, wat de kans op verkiezing klein maakte. De 99 woorden lonkten. Tot het mis ging.

Op 18 maart bleek in de vroege uurtjes dat Jan toch gekozen was. Met de hakken over de sloot had hij de kiesdrempel gehaald. Dit tot ongenoegen van Wilders die een restzetel aan zijn neus voorbij zag gaan en daardoor net niet de tweede partij was geworden. Dat was aan hem voorbij gegaan net als de rest van de uitslag. Jan werd van alle kanten gefeliciteerd, maar inwendig huilde hij. Wat moest hij doen? Hij dacht eraan zijn zetel niet te aanvaarden, maar dan kon hij nooit meer betweterig zijn. Dan had hij, Jan Dijkgraaf, de kiezers verraden. Niet handig voor iemand die zijn column terug zou willen. Dus restte slechts één ding: de Kamer in.

Het bezoek aan de Koning was ongemakkelijk geweest. Hij was een van de laatsten die mocht opdraven. De Koning had waarschijnlijk al een idee hoe hij vond dat de formatie moest gaan verlopen. Maar dat was het ergste niet. Via het mini referendum hadden de leden hem opgedragen om de Koning te melden dat de minister president moest worden gekozen via een serie TV uitzendingen van “The Next Prime Minister” en dat mensen uiteindelijk konden stemmen per SMS of de speciale app. De Koning had welwillend geluisterd en zei dat hij het in overweging zou nemen. Zij gezicht sprak echter boekdelen. Gelukkig hoefde hij daarna niet meer langs te komen op het paleis.

Het bleek het begin van meer ellende. Bij stemmingen was het gedrag van de partij zo voorspelbaar geworden dat de overige Kamerleden het al gauw hadden over “De Tegenpartij”. Als ze het al over hem hadden. Meestal was dat niet het geval.  Bij het vragenuurtje werd af en toe een vraag van hem (opgedragen via weer een mini referendum) toegelaten. Men wilde wel eens weer lachen. Nog zag Jan de mengeling van wanhoop en spot op het gezicht van de ministers die antwoord moesten geven op weer een vraag van hem. De bulderende lach van de rest van de Kamer dreunde nog door in zij n oren. Het ergste was daarbij dat hij dat begreep. De vragen waren nauwelijks serieus te nemen. Maar ja, de leden wilden ze.

Bijna twaalf uur. Jan schrok op van zijn gepeins. In eens was het hem allemaal duidelijk. Het nieuwe jaar zou anders zijn. Zijn besluit stond vast. Met vaste hand typte hij zijn brief aan de voorzitter van de Tweede Kamer.  Toen hij hem af had maakte een gevoel van bevrijding zich van hem meester.  De klok sloeg twaalf uur. Jan kuste zijn geliefden om zich een en wenste hen een gelukkig nieuw jaar.

Het was druk in Nieuwspoort toen de persconferentie van Jan Dijkgraaf begon. Journalisten die hij het hele jaar niet had gezien vulden de zaal. Fotografen verdrongen elkaar om de mooiste foto te maken.  Jan nam het woord en vertelde over zijn besluit. Hij had de Kamer gemeld dat hij niet langer een onderdeel van de fractie was, maar zelfstandig verder zou gaan. Dat de partij dan niet meer in de Kamer vertegenwoordigd was leek hem geen verlies. Of hij het beter zou gaan doen wist hij niet, maar hij had dat in elk geval zelf in de hand. Nadat het tumult onder de journalisten was gaan liggen liep hij de zaal uit. Een bekende journalist sprak hem aan met de woorden “Ik ga je hier morgen natuurlijk helemaal over afbranden, maar ik begrijp je wel”. Jan haalde zijn schouders op. “Ze doen maar” dacht hij bij zichzelf en liep een kroeg binnen.

Brouwerij Pampus en de nieuwe naam.

De bierwereld zit in spanning. Wat wordt de nieuwe naam van Brouwerij Pampus?

Brouwerij Pampus gaat haar naam veranderen. Niet helemaal vrijwillig. Blijkbaar zijn ze al geruime tijd in gevecht met een niet nader te noemen brouwerij. De naam Pampus zou te veel lijken op een van hun bieren en dat maakte hen boos. Na veel gedoe heeft Pampus besloten maar de wijste te zijn en dus kwam de aankondiging dat ze binnenkort met een nieuwe naam komen. Met als gevolg dat de hele bierwereld ongetwijfeld de adem inhoudt. Wat zal die naam worden? Belchinezen zijn vast al druk in de weer met het plaatsen van weddenschappen, medewerkers van de brouwerij merken als ze hun huis uit gaan dat journalisten voor hun huis in de struiken (voor zover aanwezig) liggen. En op ieders lippen ligt die ene vraag "Wat gaat de nieuwe naam worden?"

Tegelijkertijd loopt mijn tijdlijn weer vol met berichten over deze kwestie. Over actie die moet worden ondernomen. Mensen willen op Untappd en andere media hun waardering voor alle bieren van die brouwerij gaan verlagen. Anderen willen de betreffende brouwerij helemaal gaan boycotten. Met beide heb ik overigens een probleem. Ik drink die bieren eigenlijk nooit meer en dus kan ik aan geen van beide mee doen. Hooguit kan ik in gedachten solidair zijn met de acties en hun doel.

Maar eigenlijk denk ik dat, hoe jammer het ook is van de naam, dat de mensen van Pampus er verstandig aan doen hun naam te wijzigen. Het alternatief is waarschijnlijk opboksen tegen een tegenstander die groter is en ook meer middelen heeft om de strijd te winnen. Eén rechter die ook vindt dat de naam Pampus niet kan en al je moeite is voor niets geweest. Daarbij: hoe je het ook wendt of keert, zo'n gevecht kost energie. Energie die je niet in andere zaken, zoals het bedenken en brouwen van mooie bieren, kunt steken. Ofwel: je weet wat je verliest en of je ook maar iets wint is maar de vraag. Dat je als bier brouwen je passie is daar geen zin in hebt kan ik me levendig voorstellen. Te meer omdat dit al geruime tijd speelt.

Ondertussen verdient het beeld dat het de Boze Belgen zijn die dit die Arme Nederlandse brouwers aan doen een stevige nuancering. Al in 2002 was het toch echt een Nederlandse brouwerij die de toenmalige brouwerij de Parel dwong om de naam te veranderen. Reden: de naam Parel kwam te veel overeen met die van een van de  bieren van die brouwerij. Ook toen hebben de mensen van de Parel besloten daar maar aan toe te geven. Ze zijn gaan spelen met de letters en kwamen uiteindelijk uit op de Prael. Een naam waaronder ze inmiddels de nodige successen kunnen vieren.

De mensen van Pampus zouden naturlijk hetzelfde kunnen gaan doen. Husselen met de letters en dan kijken wat er van komt. Ik heb dat even geprobeerd. Wie weet zijn er legio andere mogelijkheden, maar ik kwam niet verder dan brouwerij de Papmus. Iets zegt me dat die naam niet erg aan zal slaan en ik heb dan ook besloten maar rustig af te wachten waar ze zelf mee komen. Mocht dat toch deze naam zijn, dan beloof ik bij deze plechtig dat ik geen enkel recht er op zal claimen...

Mevrouw Simons en de overschreden grenzen

Mijn tijdlijn loopt momenteel vol met de meest afschuwelijke berichten. Begint het in ons land normaal te worden dat mensen die een mening hebben die je niet bevalt bedreigd worden? Hte lijkt er op.

Meestal probeer ik mijn blogs positief te houden. Ik heb gemerkt dat als ik dat niet doe het verhaal meestal uit draait in iets wat ik zelf niet zou willen lezen en dan wil ik het anderen ook niet aan doen. Maar als ik zie waarmee mijn tijdlijn nu bevuild raakt vind ik het nodig een uitzondering te maken.

Voor hen die net als die zanger uit Breda blijkbaar doet het nieuws niet volgen: Op internet is een filmpje geplaatst waarin Sylvana Simons haar hoofd is gemonteerd in een foto van zwarte mensen die zijn opgehangen aan een boom. Blijkbaar was er na de pop in de Amsterdam ArenA nog ruimte voor verdere neergang. De man die dit deed is inmiddels opgepakt, maar de dreiging voor mevrouw Simons is inmiddels zodanig dat het nodig is gebleken haar te beveiligen. Dus weer een (in dit geval aanstaande) politicus die beschermd moet worden.

En dus gaan mensen los. In soms uitermate onfrisse bewoordingen wordt er schande van gesproken dat "onze belastingcenten" gebruikt worden om deze mevrouw te beschermen. Want zij heeft het zelf over zich afgeroepen door zo lelijk te doen over Zwarte Piet en daarmee de bevolking tegen zich in het harnas te jagen. De Grote Leider van veel van deze mensen tweet nog eens dat het ter bescherming van Simons beter is als DENK en zij zich terug trekken. Dat zegt de man die over de bedreiging aan zijn adres (die waarschijnlijk een veelvoud kost van die van Simons) zegt dat hij door zal blijven gaan en zich niet laat weerhouden. Volkomen terecht overigens wat mij betreft: voor terreur moet je niet zwichten. Alleen geldt dat dan ook voor DENK en haar kandidaten zou je zo zeggen.

Dat mensen in hun boosheid walgelijke dingen op sociale media plaatsen is een ding. Niet iedereen heeft de gave des woords en een ondoordachte opmerking is zo gemaakt, zeker als mensen elkaar ook nog een beetje opnaaien als op sommige platforms gebeurt. Maar van een ervaren politicus die weet hoe het is om bedreigd te worden verwacht ik wat anders, ook van Wilders. Hij zou bij uitstek de man kunnen zijn die mensen kan manen om zich niet door blinde woede te laten leiden. Hij zou duidelijk kunnen maken dat het demoniseren van iemand als Sylvana Simons iemand er toe kan verleiden het heft in eigen hand te nemen. Fortuyn heeft moeten ervaren hoe dat af kan lopen. Maar dat is niet wat hij gedaan heeft. In plaats daarvan gooide hij met zijn tweet nog maar wat olie op het vuur. Gaf voeding aan het idee dat Simons het aan zichzelf en haar partij te danken heeft en niet moet zeuren. Je zou bijna hopen dat de rechter dit in zijn overwegingen mee neemt in zijn overwegingen in de rechtszaak.

Gisteren op het journaal hoorde ik een  verslaggever zeggen dat het een harde campagne gaat worden en dat bedreigingen en geweld dus niet uit te sluiten zijn. Dat is nu voor mij reden om me af te vragen wat er gebeurd is in dit "eens zo mooie land aan de zee". Campagnes mogen van mij scherp zijn, graag zelfs, want dan weten mensen welke keuzes ze hebben. Laat politici elkaar dus vooral het vuur aan de schenen leggen. Laat discussies op het scherpst van de snede gaan plaats vinden. Maar laat een ding als een paal boven water staan: je blijft van elkaar af en dreigt ook niet met geweld. Daar moet gewoon een duidelijke grens liggen en wie die overschrijdt moet worden aangepakt. En wie lijdt onder bedreigingen en moet vrezen voor het leven van zichzelf en dierbaren moet worden beschermd. Op kosten van de overheid of van hen die de bedreigingen geuit hebben.

Ik hoop van harte dat er nog genoeg mensen hebben die zich niet laten mee slepen naar de donkere diepten waar bedreiging de nieuwe norm is en fatsoen al helemaal uit is. En in mijn optimisme denk ik dat die nog steeds in ruime mate aanwezig zijn, maar dat minder van de daken schreeuwen. Misschien moet dat veranderen. Moeten mensen die wel vinden dat je gewoon normaal moet blijven doen zich duidelijker uitspreken. We hoeven echt niet overal hetzelfde over te denken en mogen dat laten blijken. Maar laten we elkaar een beetje de ruimte geven. En laat onze politici dat ook vooral uitstralen. Aan nog meer mensen die grenzen overschrijden op dit gebied heb ik in elk geval geen behoefte.

Wat gaat er gebeuren in ons land?

Op het moment dat ik dit schrijf is duidelijk dat Donald Trump de nieuwe president wordt. Eerder al werd in Engeland volkomen onverwacht voor een Brexit gestemd. Volgend jaar gaan we in ons land weer naar de stembus. Wat gaat er hier gebeuren?

Als ik de analyses moet geloven is zowel bij de presidentsverkiezingen in de VS als bij het referendum over de vraag of het Verenigd Koninkrijk uit de EU moet stappen een belangrijke rol weg gelegd voor witte boze mensen. Mensen die de elite, het establishment of hoe ze het ook noemen een willen leren. Die duidelijk willen maken dat zij er ook zijn. Je kunt hen een tijd negeren of hun zorgen bagatelliseren, maar je komt ze bij de stembus tegen. Met stevige gevolgen, zo blijkt.

In ons land zijn we het al een keer tegen gekomen. Tegen het eind van de vorige eeuw leek er politiek gezien maar een vraag te zijn: zou de PvdA of de VVD de grootste worden en een nieuw paars kabinet aan gaan voeren? Tot ineens iemand de sfeer kwam verstoren. Pim Fortuyn bleek in staat om mensen aan zich te binden die tot dan het gevoel hadden buiten spel te staan. Pim was degene die wel om hen gaf, die als het ware een van hun was. Gevestigde partijen hadden geen antwoord. En coryfee van een van die partijen gooide olie op het vuur door Fortuyn een "minderwaardig mens" te noemen. Toen Fortuyn ook nog vermoord werd stevende zijn partij af op een ongekend hoog aantal zetels voor een partij die voor het eerst mee deed. Gevestigde partijen hadden het nakijken.

Toen Fortuyn net was vermoord kwam ik zijn aanhangers tegen rond het monument op de Dam. De kransen van de dodenherdenking hadden daar gezelschap gekregen van bloemen, kaarsen en wat al niet ter nagedachtenis aan de Grote Held. De mensen die daar stonden waren van een ding overtuigd: dit was niet zo maar een moord. De gevestigde orde had hun Pim vermoord omdat hij te gevaarlijk voor hen werd. Niet een persoon, maar de politiek had hem vermoord. En vooral de linkse. Het resultaat bleek bij de eerst volgende verkiezingen.

Die mensen die er toen stonden zijn er nog steeds. Witte boze mensen die zich niet serieus genomen voelen. Die niet geheel ten onrechte het gevoel hebben dat er vooral over hen en niet met hen gesproken wordt. Dat Volksvertegenwoordigers hen niet vertegenwoordigen. Die zich overgeleverd voelen aan leiders die ieders belang lijken te dienen behalve dat van hen. Mensen die het gevoel hebben dat zij de offers moeten brengen voor het politiek correct zijn van anderen, of het nu gaat om de opvang van vluchtelingen of bijvoorbeeld de discussie rond Zwarte Piet. Die als zij daar op hun manier (niet erg genuanceerd) hun mening geven op sociale media geconfronteerd worden met eer veroordelingen en aangiftes tegen hen. Kortom mensen die het vertrouwen in wat zij de elite noemen volledig kwijt zijn. Of dat terecht is of niet doet er niet eens toe. Het is hun gevoel en dat is voor hen belangrijk. Ik heb me hier even beperkt tot de witte boze mensen, omdat die ook de motor achter het succes van Trump zijn naar ik heb begrepen. Maar ook mensen in andere etnische groepen voelen eenzelfde boosheid, zij het dat de onderwerpen waarover zij boos zijn anders zijn. Maar het gevoel onbegrepen te zijn en niet gehoord te worden is even groot.

In de VS hebben de mensen die het gevoel hadden dat de gevestigde orde zich niet voor hen interesseerde uiteindelijk voor een enorme verrassing gezorgd. Of dat in Nederland ook gebeurt valt niet te voorspellen en is ook niet zo interessant. Als groepen mensen zich buiten gesloten voelen zal daar iets aan moeten gebeuren. Bij degenen die nu het publieke debat voeren zullen de luiken open moeten. Er moet veel meer gesproken worden met de "mensen in het land" en er zal geluisterd moeten worden. Gelijk geven zal niet eens altijd nodig zijn waarschijnlijk. Serieus nemen wel. Als we daarbij ophouden met voor anderen te bepalen wat ze wel en niet belangrijk mogen vinden zou dat al een hele stap voorwaards zijn. Laat ik in elk geval proberen daar aan te werken en hopen dat meer mensen dat gaan doen.

Raise you Anchor!

Meet en Greets met Amerikaanse brouwers zijn niet heel erg zeldzaam. Maar als het om Anchor gaat is het toch wel wat anders. Anchor is niet zo maar een brouwerij, maar misschien wel de moeder van alle Craft Beer in de Verenigde staten.

We schrijven de jaren 80 van de vorige eeuw. Op TV verschijnt een programma van ene Michael Jackson. "I don't sing and I don't drink Pepsi" meldt hij. Het is de eerste aflevering van een serie: The Beerhunter. In die serie behandelt hij in elke aflevering een land. België natuurlijk, Engeland, Duitsland, Nederland en zo voort. En ook de Verenigde Staten van Amerika.

In die aflevering verhaalt hij over een brouwerij die al sind 1896 bestaat en in 1965 op het punt stond om opgeheven te worden. Ene Fritz Maytag hoorde dat zijn favoriete bier dreigde te verdwijnen en haastte zich om 51% van de brouwerij te kopen en daarmee de zaak open te houden. Jackson volgt het personeel van de brouwerij in het programma op reis naar de plaats waar de Gerst wordt geoogst, om hier van getuige te zijn. In mijn herinnering zat er onderweg ook nog een bezoek aan een collega micro brewer om daar een biertje te doen. De boodschap: naast al die mega brouwerijen zijn er ook nog andere. Waar aandacht is voor het brouwen van een goed bier en waar het personeel ook persoonlijk bij het hele proces betrokken is. Vanaf de oogst van de gerst tot aan het eindproduct. Voor mij een hele openbaring.


Nog een openbaring was het bier zelf. Ik weet niet wanneer ik voor het eerst een bier van hen geproefd heb, maar wel dat daarmee het idee dat in de VS alleen maar slappe zooi wordt gebrouwen dat het niet haalt bij Heineken de vuilnisbak in kon. Dit was uitermate goed te drinken! Of het nu het Steam Beer was of de Porter of welk ander bier dan ook: ik werd er wel vrolijk van en dat word ik nog steeds.


Wat ik niet wist dat de Wildeman ook het eerste cafe in ons land was waar het bier op de tap verscheen. En blijkbaar zijn ze dat daar in San Fransisco nog niet vergeten. Het was de reden dat ze Ja zeiden op het verzoek om een bier te brouwen voor het 30 jarig bestaan van In de Wildeman. Waarmee ze weer een primeur hadden: het was het eerst dat ze een bier voor één café brouwden. Het bier, Anchor Wild Princess, is gebrouwen naar een van de vele recepten die er schijnen te zijn voor een Prinsessebier. Het bevat Anijs, Sinaasappel en Koriander begreep ik. Het werd met de andere jubileumbieren gepresenteerd op 14 april van dit jaar.


En 5 maanden later stond daar dan Scott Ungermann , de brouwer van Anchor. Ingeleid door Simon Fokkema en Rick Kempen vertelde hij een misschien niet heel groot, maar uiterst eminent gezelschap over de geschiedenis van de brouwerij, zijn geschiedenis en over het jubileumbier. Naar zijn zeggen was het Princessebier nu beter dan toen het de brouwerij verliet, omdat de smaken wat meer met elkaar vervlochten waren.


Na de presentatie was er ruimte om met Ungermann in gesprek te gaan en natuurlijk om diverse bieren van de brouwerij te drinken. Het bleef nog lang gezellig in de Wildeman. Alleen zit ik nog wel met de vraag die ik wel had willen stellen, maar niet aan toe kwam. Zouden ze nog steeds elk jaar samen de gerst oogst mee maken?

Geniet een geef: op naar de 100!

Ook dit jaar is er weer een actie onder de naam "Geniet en Geef". Doel is geld in te zamelen voor KiKa, een organisatie die zich tot doel stelt om sterfte van kinderen aan kanker tegen te gaan.

Geen kind zou aan kanker moeten sterven. Ik denk dat weinig mensen het met die stelling oneens zullen zijn. Helaas gebeurt dat nog wel. Bijna 25% van alle kinderen die kanker krijgen sterft daar aan. Liefst zouden we natuurlijk zien dat dit percentage naar 0 zou gaan, maar voorlopig zouden ze bij KiKa al graag zien dat het terug gaat naar 5%, ofwel dat 95% van alle kinderen met kanker geneest. Een doel dat helaas nog lang niet bereikt is.


Daarom is de actie "Geniet en Geef" opgezet door een stichting met dezelfde naam. Deze actie houdt vooral in dat elk jaar een speciaal bier gebrouwen wordt, dat in diverse cafés wordt getapt. "De opbrengst gerealiseerd met de verkoop van het bier komt, na aftrek van directe kosten, volledig ten goede aan KiKa" zo valt op de website van de stichting te lezen. Verder heeft men afgesproken evenveel HL te laten brouwen als het percentage kinderen met kanker dat geneest. In de hoop dat ooit eens 100HL gebrouwen gaat worden natuurlijk.


Ook dit jaar zal er weer een "Geniet en Geef" bier zijn. Hertog Jan heeft in het kader van de actie het recept voor "het elfde gebod" weer uit een la opgediept en in totaal zelfs 2* 76HL gebrouwen, dus het dubbele van wat  normaal voor deze actie wordt gemaakt. Vanaf 1 september zal het op diverse plaatsen in ons land verkrijgbaar zijn. Van tap in deelnemende cafés en bovendien zijn stenen kruikjes met het bier verkrijgbaar bij slijterijen en in supermarkten. Genoeg mogelijkheden om er aan te komen dus. Voorgaande jaren was er ook een speciale actie rond het eerste vat, of dat nu weer het geval is heb ik nog niet kunnen achterhalen. Het bier past natuurlijk uitstekend bij deze actie, omdat we allen natuurlijk weten dat het elfde gebod luidt "Gij zult genieten".


Vanaf 1 september heb je dus een goede reden om in een café of thuis een biertje te pakken en daarbij duidelijk maken dat je bezig bent met een zeer sociale daad, namelijk het helpen van kinderen met kanker. Geloven ze je niet, vertel er dan rustig bij dat alle drinkers van het "geniet en geef" bier door de jaren in totaal al zo'n EUR 150.000,-- bij elkaar hebben gebracht simpelweg door te genieten. Geld dat wordt  besteed om kinderen die getroffen worden door kanker een grotere kans op genezing en dus een normale toekomst te geven. Laten we met zijn allen dus zorgen dat die 152HL als een speer wordt verkocht en we het bedrag verhogen. Gewoon voor die kinderen. Laat het elfde gebod luiden "Gij zult genieten en geven".

En weer was er een geslaagd Kimchi festival.

Afgelopen weekeinde werd het Kimchi festival 2016 gehouden en als iets bleek, dan is het dat in de loop de jaren het nodige veranderd is...

Ooit was het een festival waar vooral amateur brouwers aanwezig waren. Ik herinner me nog de eerste keer dat ik er bij kon zijn dat het bier werd geschonken in van die plastic wegwerpbekers. Op mij na vond niemand dat erg geloof ik. Want ook toen had het festival al enige faam in de bierwereld gekregen. Het is altijd een festival geweest dat buiten de platgetreden paden liep. Waar de (vaak wat oudere) bierkenner vond dat een bierfestival vooral moest zijn om te proeven en dus plaats moest zijn om in een rustige, rookvrije omgeving een bier te proeven en te analyseren was de sfeer op het Kimchi festival altijd al anders. Naast bier lag de nadruk vooral op fun. Met live muziek een dj's bijvoorbeeld. Voorwaar anders dan ik gewend was in elk geval.

Anno 2016 begin ik ook met de tijd mee te gaan en heb ik zonder veel moeite afscheid genomen van het idee dat muziek op een festival niet hoort. Was me dat op zichzelf niet gelukt, dan had het aanstekelijke enthousiasme van Rick Nelson me waarschijnlijk wel over de brug geholpen. Wie hem zien rondlopen ontkomt er niet aan om ook enthousiast te worden. Mijn enige grief van die eerste keer, de plastic bekers, is al voor het tweede jaar opgelost en we drinken nu onze bieren uit fraaie glazen met een keurige maatstreep. En wat natuurlijk in het voordeel van het festival spreekt is dat het is verhuisd naar het prachtige Amsterdam-Noord.


Ik kende niet alle brouwers die dit weekeinde bij Noorderlicht acte de presence gaven, maar mijn indruk was dat de amateurbrouwers inmiddels het veld hebben geruimd. In plaats daarvan bekende en onbekende professionals. Gezien de groei van het festival kan ik mer daar wel iets bij voorstellen. Hoe leuk al die thuisbrouwers ook zijn en hoe goed hun bier vaak, de hoeveelheid bier die ze op voorraad hebben is vaak nogal beperkt. Ik kan me voorstellen dat met het groeien van het festival dat begint te knellen. Want laten we eerlijk zijn, hoe gezellig ook: een festival waar voortijdig het bier op is of nog slechts een zeer beperkt aantal bieren verkrijgbaar is trekt ook geen volle zalen... Ruim baan voor de profs dus en die hadden tesamen een uitstekend aanbod.


Wat niet veranderde is de relaxte sfeer tijdens het festival Ik zag kinderen spelen (die natuurlijk geen alcohol mochten) en mensen van diverse pluimage rond lopen. Brouwers waren meer dan bereid om te vertellen over hun bier en namen met graagte ook complimenten in ontvangst. Ondertussen zorgden de DJ's en live bands weer voor de muzilake omlijsting. Voeg daarbij nog dat het weer vooral zondaf enorm mee werkte en we hebben weer een fijn festival beleefd.


Aan het benoemen van favoriete bieren begin ik niet. Niet alleen vind ik het voor anderen ook weer niet zo belangrijk wat ik lekker vind en wat niet, er is gewoon geen beginnen aan. Ik heb zoveel goede bieren geproefd dat ik in gedachten een klein middelvingertje op stak naar die mensen die nog steeds denken dat het bier in het buitenland beter is. Laat mensen dat maar blijven denken, dan hebben de mensen die Nederlands Bier wel weten te waarderen wat meer keuze. Wie er bij was afgelopen weekeinde weet hoop ik wat ik  bedoel.


Het bier, de sfeer, de locatie, alles klopte gewoon. Ik heb me twee dagen uitstekend vermaakt tijdens een festival dat ik nog vele edities toe wens. Ik hoop er dan weer bij te zijn!

Het lukt de grootgrutter weer!

Nadat Albert Hein de bierwereld schokte door ineens met bieren te komen die iedereen in een slijterij verwacht vallen al dan niet zelf benoemde bierkenners weer over de grootgrutter heen. De reden? Een pils met dry hopping.

Albert Hein heeft een nieuw pils op de markt gebracht. De naam is bekend, Brouwers Bier, maar het bier is nieuw. Een pils waaraan dry hopping is toegevoegd. Of het dan nog pils is laat ik aan de kenners van bierstijlen over. Nieuw is het voor zover mij bekend wel.


Nu was Rosé witbier ooit ook nieuw, dus ik heb geleerd dat nieuw niet altijd ook betekent dat het een aanwinst is, voor mij althans niet. Maar ik ben in dit geval geneigd het initiatief positief te benaderen. Zelfs als het geen aanwinst is, dan zijn er nog genoeg andere pilseners, dus kwaad kan het niet. Tenzij je heel erg verzot was op de AH Pils dat nu verdwenen is. Als dat bier erg populair en onderscheidend was geweest had het nog wel bestaan denk ik dan maar. AH doorbreekt blijkbaar in elk geval een al jarenlang bestaande trend dat huismerken meestal een poging waren om het meest populaire product zoveel mogelijk te imiteren met als gevolg dat ze allemaal op elkaar leken. AH doet iets anders in elk geval.


Niet iedereen blijkt het met me eens in elk geval. Ik lees tenminste in bier groepen op sociale media met enige regelmaat vernietigende commentaren. Dat kan, maar als ze beginnen met "Ik heb het bier nog niet geproefd" wordt het wat anders. Blijkbaar is er dan wat anders aan de hand. Mag een huismerk van een grootgrutter niet goed zijn. Dat zou namelijk de wereld op zijn kop zetten. Huismerken horen inferieur te zijn en als bierkenner zet je jezelf pas goed op de kaart als je neer kijkt op massa producten en alleen gaat voor die kleine pareltjes van bieren die vooral  niet te gemakkelijk verkrijgbaar mogen zijn. Bier in de supermarkt was al verdacht, een huismerk bier moet wel slecht zijn.


Een aantal mensen die mee hebben gewerkt aan een reclame film of wiens gezicht in de folder staan moet het ook ontgelden. Daarbij is de persoonlijke aanval niet geschuwd zag ik. Zo werd er vrij openlijk gespeculeerd over het vallen voor het geld en werd de integriteit van deze mensen in twijfel getrokken. Een aantal van deze mensen ken ik en met elk van hen ben ik het wel eens stevig oneens geweest. Maar de wijze waarop ze nu neer worden gezet herken ik niet en ik wil daar dan ook bij deze afstand van nemen.


Al met al lijkt Albert Hein een steen in de door biersnobs, beergeeks of hoe ze zich dan ook mogen noemen bevolkte sociale media te hebben gegooid. Of ze zich daar van bewust zijn weet ik niet en ook niet of het verder enig effect zal hebben. Hun actie om hun assortiment bieren uit te breiden en lokale brouwers te betrekken heeft geleid tot navolging bij anderen en dus een betere verkrijgbaarheid van fraaie bieren. Of supermarkten nu naar hun huispils gaan kijken en dat bier aan gaan passen zal moeten blijken. Maar het is hen weer gelukt om te verrassen...

Let's go for Mild!

Tijdens het feestje ter eren van 30 jaar Wildeman in Beeston kwam ik (weer eens?) in aanraking met een bier stijl waar ik wel meer van lust.

"Fred, je moet deze proberen. Die vind jij wel lekker". Normaal drink ik nog liever niets dan dat ik zo'n raad opvolg. Maar als Simon Fokkema zoiets zegt ligt dat anders. Simon heeft niet alleen menig biertje voor me getapt, hij heeft ook opgelet waar ik voor ga en wat mijn reacties op verschillende bieren is. Wie weet heeft hij ooit een keer mis getast als het gaat om me te vertellen wat ik eens moet proberen, maar dan ben ik dat vergeten. Kortom: als Simon iets aanraadt, dan is dat iets om rekening mee te houden.

Het bier in kwestie was zwart van kleur en dat beloofde al het nodige goeds. Terwijl achter de bar de handpomp in beweging werd gezet en het bier in het glas stroomde zat ik me af te vragen wat het zou zijn. Er zat gebrande mout in waarschijnlijk. En de kans dat het stijf zou staan van de aromahop leek me klein tot verwaarloosbaar. Afijn, ik zou het wel proeven. Nieuwsgierig nam ik het glas, dat inmiddels vol was, in ontvangst en nam een slok.

Het was alsof de spreekwoordelijke engel over mijn tong pieste. Een uitgesproken hop aroma was inderdaad afwezig en de bitterheid was ook zeer binnen de perken. In plaats daarvan kwamen de koffietonen van de gebrande mout fraai naar voren. Een zachte, wat ronde smaak. Niet heel erg uitgesproken, maar als het ware je tong strelend. Wie heeft honderd EBU of meer nodig als je ook dit kunt drinken! Een blik op de taplijst leerde me dat het ook nog eens een aangenaam laag alcoholpercentage had. Ik vertelde Simon dat hij gelijk had. Hij reageerde alsof het de gewoonste zaak van de wereld was en eigenlijk is dat ook zo. Had ik al verteld dat hij mijn smaak goed kent?

Het bier waar ik zo verrukt over raakte was een Mild. Het is een klassieke Engelse stijl weet ik ondertussen. Het schijnt al uit de 17e eeuw te stammen. Kenmerk is dat de smaak voornamelijk uit de gebruikte mouten komt en dat ze tegenwoordig veelal donker van kleur zijn. Of dat helemaal klopt of dat nu bierkenners hun toorn over mij uit gaan spreken ga ik vanzelf merken, maar het komt wel overeen met mijn ervaringen. Ik ben namelijk dat weekeinde een beetje verslingerd geraakt aan dit bier. En ik ben niet de enige.

CAMRA de Engelse oerversie van een vereniging van bierconsumenten, heeft mei uitgeroepen tot Mild Month en ze stellen voor dat alle afdelingen zorgen dat er in hun gebied in elk geval één Pub is die tenminste één Mild heeft. Cask Conditioned natuurlijk, we hebben het over CAMRA. Persoonlijk vind ik de ambitie nogal aan de bescheiden kant. Waarom gaan ze er niet voor dat elke Pub die zich een beetje respecteert een Mild heeft staan. Of meerdere?

Ondertussen ben ik in Nederland terug. Is er een brouwerij die een Mild in zijn programma heeft? Als ik op Mild Ale zoek op Internet krijg ik alleen Engelstalige pagina's te zien. Een zelfs met kop "Why don't men drink mild ale anymore?". Ik zou het antwoord op die vraag niet weten. Ik drink het graag. Maar behoor ik weer eens tot een uitstervend ras dat eigenlijk zijn tijd gehad heeft?

Brouwers in Nederland: doe eens gek. Probeer eens een mooie mild te brouwen. Hier vind je er meer over de Mild Month, waarvoor je te laat bent, en over wat voor bier het is. En Simon: Je hebt dit op je geweten, meld vooral wanneer je een vaatje op de bar hebt met dit  heerlijke vocht. IPA's, Stouts, Porters en noem maar op: allemaal prachtig en ik zal ze blijven drinken. Maar met zo'n Pint Mild Ale in je handen staan en die dan rustig leeg drinken. Pffft, dat is toch wel heel mooi. En de volgende bestellen nog mooier!

Nog 30 jaar kluphuis!

Deze week viert "het kluphuis", zoals het op Facebook door diverse mensen wordt aangeduid, haar 30 jarig bestaan. En daar moeten er minimaal nog 30 bij komen!

Als ik zeg dat het bierproeflokaal "In de Wildeman" in die dertig jaar niet veranderd is, dan is dat op twee manieren fout. Om te beginnen: ik kan dat niet weten. Tot mijn schande moet ik bekennen dat ik er nog niet bij was destijds. Ik kwam ergens laat in de jaren 80 van de vorige eeuw voor het eerst een biertje doen en dat smaakte naar meer. Ik behoor ook tot die mensen die niet hebben meegemaakt dat de achterwand nog een paar meter verder naar voren stond dan nu. Iets waar ik mee zal moeten leren leven.

Maar ook is het proeflokaal wel degelijk veranderd. Oudere mannen, voor zover nog in leven, kunnen af en toe nog mijmeren over de tijd dat op een avond door de week er een paar mensen binnen kwamen, die elkaar allen kenden. Samen met de barkeeper werd dan het leven in zijn algemeen doorgesproken en werden felle discussies gevoerd bij een goed glas bier. Sommigen kwamen ook liever niet in het weekeinde, dan werd het toch wel een beetje druk. Die tijd ligt achter ons. Tegenwoordig lijken stille avonden niet meer te bestaan en weet een groeiend aantal toeristen en andere passanten "in de Wildeman" te vinden. Die ene barkeeper van toen krijgt tegenwoordig dan ook door de week gezelschap om het allemaal bij te kunnen benen. De oudere mannen zijn er nog steeds, maar hebben gezelschap gekregen van jongere mensen, waaronder ook meer vrouwen.  Verder vinden er steeds meer bijzondere evenementen plaats. Duitse dagen, Engelse dagen, proeverijen, introducties van nieuwe bieren en ga nog maar even door. Gelukkig heeft de Nederlandse Bierweek alle stormen doorstaan en staat hij nog als een huis, evenals de nieuwjaarsreceptie met Pieter aan de piano..

Naast de bierweek  en de receptie is gelukkig meer hetzelfde gebleven. Om te beginnen natuurlijk de afwezigheid van muziek. Het zijn de mensen die de sfeer bepalen, niet de muzieksmaak van het personeel achter de bar of een leverancier van kroegmuziek. Verder is de Wildeman niet mee gegaan in de race om zoveel mogelijk kranen, die de stad lijkt te teisteren. Ooit kwam het aantal op 18 en het enige dat sindsdien veranderd is, is dat er geen cider meer op tap staat. Maar daarmee komen we wel op het belangrijkste dat gebleven is: het aanbod van bieren en de zorg van het personeel voor bier. Het eerste is natuurlijk mee gegroeid met de tijd. Waren het ooit vooral de Belgen die de taplijst bevolkten, ze hebben gezelschap gekregen van een keur aan andere nationaliteiten en soms dreigen ze zelfs verdrongen te worden. Het tweede is gebleven. Door beide factoren samen ben ik menigmaal prettig verrast of heb ik een oude bekende weer kunnen proeven. Er valt altijd weer het nodige te genieten.

Bij zo een café dat past als een goede jas is er altijd één angst: dat het ooit in andere handen over zal gaan. Op dat moment doemen visioenen op waarbij het fraaie interieur weg wordt gebroken en vervangen door iets strak moderns, manshoge boxen keihard de nieuwste hits uitbraken en liefst in het midden paaldansshows gegeven worden. Toen we op nieuwjaarsdag hoorden dat Simon het geheel over gaat nemen kon ik een zucht van opluchting niet onderdrukken. Niet dat het als een donderslag bij heldere hemel kwam, de speculaties deden al lang de ronde. Maar toch fijn dat het nu officieel is. De Wildeman blijft in goede handen.

Al met al durf ik wel te zeggen dat de toekomst er voor deze dertigjarige zonnig uit ziet. Door de geleidelijke overname is de continuïteit gewaarborgd en kunnen we er verzekerd van zijn dat In de Wildeman het bierparadijs blijft dat het nu is. Voeg daarbij de inspanningen van de rest van het team, de nog steeds bloeiende bierwereld en de onverminderde populariteit en we kunnen gerust nog dertig jaar vooruit, waarna we bij leven en welzijn wel verder zien. Voor nu mijn felicitaties en ik hoop nog lang van al die prachtige bieren te mogen genieten. Soms misschien iets te veel, maar gelukkig is het team van de Wildeman ook altijd uiterst discreet.

Hop op? Geen paniek!

Als de titel van mijn blog ooit van toepassing is in de bierwereld, dan is het nu wel. Eerst was er paniek over landbouwgif in Duitse bieren en nu koppen kranten "De hop is op". Het eerste is al vakkundig becommentarieerd door Rick Kempen. Ik denk dat het tweede ook wel mee zal vallen. Misschien is het wel een vermomde zegen!

Het was ergens halverwege 2015 dat ik in gesprek was met een brouwer. Hij was druk bezig om te bepalen welke hoppen hij nodig had in 2016. Bovendien was hij voor alle zekerheid op zoek naar alternatieven voor populaire hopsoorten, omdat hij er (waarschijnlijk terecht) rekening mee hield dat die wel eens lastig te krijgen zouden zijn en dan is het handig om uit te kunnen wijken en zo toch je bieren te kunnen brouwen.

Ik moet daar nu weer aan denken nu ik de alarmerende berichten lees over het feit dat de hop op zou zijn. Dat we een droge zomer hebben gehad weten we volgens mij al een paar maanden en die plantenziekten zullen ook niet van vandaag of gisteren zijn. Tenslotte is de groei van de bierproductie ook al een tijdje bezig. Bestaande brouwerijen groeien en er komen nog steeds nieuwe bij. Ofwel: wie een beetje heeft opgelet zou dit toch moeten hebben kunnen zien aankomen. En dus zijn maatregelen hebben kunnen nemen.

Daarnaast is deze schaarste misschien een gouden kans. Want voor wie het vergeten is: bier bestaat uit meer ingrediënten dan alleen hop. Naast hop zijn er nog water, mout en natuurlijk is er nog de gist. Gegeven de toenemende fantasie van brouwers is de lijst nog veel langer te maken en is de vraag langzamerhand of er nog iets te vinden is dat geschikt is voor menselijke consumptie en nog nimmer in bier is gebruikt. Misschien moeten die ingrediënten weer meer naar de voorgrond en kan de schaarse hop dan een wat minder prominente rol spelen.

Als ik mezelf even in de droomstand schakel zie ik het helemaal voor me. Brouwers gaan meer nog dan nu experimenteren met moutsoorten, met verschillende gist soorten en wat dan al niet meer. Misschien wordt hop alleen nog maar gebruikt omdat het er nu eenmaal in moet zitten van de wetgever. Anders hebben we het niet over bier. Misschien gaan er wel meer brouwers eens kijken wat voor moois ze met Gruit kunnen doen. Historie met een nieuwe twist. Vervolgens staan over een jaar de hopleveranciers met de pet in de hand bij de brouwers om te vragen of die alsjeblieft weer hop willen afnemen.

Goed. de realiteit. Sommige bieren zullen misschien wat anders gaan smaken en er kunnen een aantal bieren van de schappen verdwijnen. Dat laatste is jammer voor de liefhebbers van die bieren en natuurlijk voor de betreffende brouwers. Wie weet is het voor een aantal net het verschil tussen overleven en sluiting. Daarbij wordt dan gesteld dat het de kleine zijn die problemen hebben en de grote niet, maar ik denk dat er meer is. Ook de vraag in hoeverre een brouwer al eerder na heeft gedacht over zijn toekomst en maatregelen genomen heeft zal een grote rol spelen.

Voor mij als consument zal het waarschijnlijk allemaal wel meevallen. Wie weet ga ik een bier missen. Maar aan een boom zo vol geladen mis je misschien een twee biertjes helemaal niet. Ik verwacht dan ook dat ik genoeg mooie bieren tegen blijf komen die de moeite van het drinken meer dan waard zijn. Ofwel: ook nu geldt "Geen paniek"!

Lofzang op de saaiheid

Dit verhaal is misschien een anachronisme. Misschien zijn het de zielenroerselen van een oude man die de tijd niet helemaal meer begrijpt. Maar ik wil graag een ode wijden aan bieren die ik regelmatig als "saai" beschreven zie worden. Vandaar een lofzang op de saaiheid.

Op biergebied leven we in interessante tijden. Op zich is het al de vraag of dat positief is. Ooit was "Moge u leven in interessante tijden" een vervloeking naar ik heb begrepen. Wie wil weten waarom moet eens een geschiedenisboek openen en nagaan waarover het meeste geschreven wordt. Niet over die tijden waarin iedereen in vrede zijn of haar leven leidde en min of meer gelukkig was. Nee. als er geknokt werd of er was honger en zo. Dan gaan de geschiedschrijvers los. Gelukkig ligt het op biergebied anders. Hier zijn we het zelf die allerlei ontwikkelingen interessant vinden en niet de mensen die er later over gaan schrijven. Dat kon wel eens het verschil zijn.

Soms lijkt er toch sprake van een slagveld. Een waarbij het geen legers zijn die slag leveren, maar bieren en bierliefhebbers. Een slagveld waarop nieuwe bieren, nieuwe smaken proberen hun positie te veroveren, als dat moet ten koste van de oude elite. Waarop nieuwe bierliefhebbers zich afzetten tegen wat zij zien als zich bierkenner noemende betweters. Kortom waar de revolutie is uitgebroken tegen wat volgens de een traditie, maar volgens de ander gewoon achterhaald en ouderwets is. Interessante tijden dus.

Bij een slagveld horen slachtoffers. Daaronder bieren die ik regelmatig zie voorzien van labels als "Saai", "Niet interessant", of "ik had meer verwacht". En juist over deze bieren zou ik graag nog eens de loftrompet willen steken. Niet om mensen over te halen ze beter te gaan waarderen. Ik vecht niet graag tegen de bierkaai.  Maar gewoon omdat ik vind dat ze het verdienen.

Het overkomt me regelmatig. Ik heb een tijd aan de IPA's en al die andere wonderschone bieren gezeten en ineens krijg ik trek aan iets anders. Iets dat ik ooit heb omschreven als "Niets mis mee bier". Vakkundig gebrouwen, maar zonder smaakexplosies die je van het ene hoogtepunt naar het andere moeten brengen. Nee gewoon iets om eigenlijk je smaak weer even in de rust stand te zetten. Ook een bier dat zich niet probeert op te dringen, maar rustig een rol op de achtergrond accepteert. Zodat je je bezig kunt houden met andere zaken die op dat moment de aandacht verdienen. Een bier dat je in staat stelt even moed te verzamelen voordat je je weer in de nieuwe ontwikkelingen gaat storten. En misschien ook wel een bier waar de brouwer zich meester heeft getoond door de zichzelf opgelegde beperkingen.

De bierwereld is in beweging en dat is goed. Wat menig bierliefhebber jaren geleden hoopte is aan het uitkomen en in nog veel grotere mate dan menigeen durfde te hopen. Maar heel soms heeft het ook wel eens wat weg van een mallemolen. Daar in mee gaan is leuk. Maar af en toe wat vaste grond onder de voeten is ook niet weg. Het is op dit punt dat een simpel, wat moutig en vaak ondergistend gemaakt biertje meteen mooie hopbitterheid wonderen kan verrichten. Dat wordt vaak saai genoemd. Als dat klopt dan hef ik hierbij een lofzang aan op de saaiheid. In de hoop dat ze nog lang mijn pad mogen kruisen.