Ervaringen in België

Afgelopen vrijdag was ik met enige biervrienden in Gent. Een mooie gelegenheid voor een hernieuwde kennismaking met Belgisch Bier. Hier onder mijn geheel subjectieve en wie weet ongepaste relaas.

We hadden een lijstje bij ons met die cafés die naar verwachting een bovengemiddeld bier aanbod hadden. In een land dat zich graag het beste bierland ter wereld noemt zou zoiets toch tot mooie ontdekkingen moeten leiden. Helaas was de werkelijkheid enigszins anders.

Natuurlijk: België kent een aantal klassieke bieren die terecht beroemd zijn in de hele wereld. Een bier als Orval bijvoorbeeld is altijd weer mooi om te drinken en ik zou een heel blog kunnen vullen met het noemen van andere fraaie bieren. Ook weet ik dat in  België een aantal brouwerijen het experiment niet schuwt en probeert eens wat anders te maken dan wat er al is. Maar met name van dat laatste was in Gent heel weinig te merken.

We kwamen op onze tocht welgeteld één bier tegen waarvan op de kaart stond dat er dry hopping was toegepast. Vol verwachting bestelden we het bier. Het effect van de dry hopping bleek vakkundig gemaskeerd en uiteindelijk was het gewoon weer een van de vele wat zoetige bieren die België lijken te kenmerken. De meeste bieren die we proefden vielen namelijk in die categorie. Dat kan toevallig zijn geweest, want een van de andere dingen die me opviel was dat van enige informatie over de bieren die verkrijgbaar waren over et algemeen geen sprake was. Soms was er een indeling in categorieën, maar ik kwam ook een simpele alfabetische opsomming tegen. Blijkbaar ging men er daar vanuit dat iedereen wel wist wat hij wilde hebben en dus alleen maar even hoefde te kijken of dat bier aanwezig was. Tot enige zoektocht naar bijzonder bieren nodigt een dergelijke lijst in elk geval niet uit.

Zonder nu te zeggen dat het allemaal niets was, ik heb best wel een aantal goed bieren geproefd, miste ik al met al iets. Ik miste de "wauw" ervaring van een verrassend goed bier. Ik miste uitdagende bieren. Terwijl die bieren wel degelijk in België gebrouwen worden. Klopte ons lijstje misschien niet? Hebben we een café overgeslagen waar dit soort bieren wel geschonken worden? Ik weet het niet.

De volgende dag sprak ik een brouwer in Nederland. Hij vertelde over het verschil in beleving tussen Nederlandse festivals en een Belgisch festival waar hij als brouwer gestaan had. In Nederland komen brouwers elkaar graag tegen op festivals. Als het even rustig is gebruiken ze die tijd om elkaars bieren te proeven en  ervaringen uit te wisselen. Op die manier leren ze van elkaar en inspireren ze elkaar om zichzelf te verbeteren. Tot zijn stomme verbazing was daar op dat Belgische festival geen sprake van. Iedereen bleef vooral op zijn eigen vierkante meter en pogingen tot toenadering werden beslist afgewezen. Bier van een ander drinken was al helemaal uit den boze.

Al met al bekroop mij het gevoel dat in elk geval in de Horeca bij onze zuiderburen de tijd een beetje stil heeft gestaan en dat ontwikkelingen in de rest van Europa aan veel consumenten daar voorbij zijn gegaan. En als ik die Nederlandse brouwer mag geloven staan ook niet al zijn Belgische collega's te trappelen om zich verder te ontwikkelen en samen met anderen de Belgische Biercultuur naar een nog hoger plan te tillen. Of dat waar is? De steekproef die ik genomen heb is te klein om daar zeker van te zijn. Maar ik kwam helaas geen voorbeelden tegen die mijn gevoel weerspraken. Sterker nog: ik kwam na terugkomst een bericht tegen van Filip Geerts over een stout. Blijkbaar een heel mooi bier, maar uitgerekend in België zelf nauwelijks verkrijgbaar.

Naar de winkel rennen?

Nog een paar dagen en dan vergaat de bierwereld. Dan komt dat moment waarvoor we naar ik begrepen heb op initiatief van Heineken gewaarschuwd hebben. Maar dat we toch niet hebben kunnen voorkomen: 1 januari gaat de accijnsverhoging op bier in.

Dus deze week en begin volgende week kun je nog je slag slaan. Ga naar je slijter of de supermarkt en vul je mandje of karretje met bier. Wees de accijnsverhoging voor en trek een lange neus naar de minister van financiën. Laat vooral zien dat je niet bereid bent die enorme accijnsverhoging te betalen. Trek daarna naar het grootste plein in je stad of dorp en roep de bierrevolutie uit. Kortom kom in actie tegen deze waanzinnig verhoging.

Of toch maar niet. Het is een beetje als de dag voor een verhoging van de benzineprijs je auto nog vol tanken: het geeft misschien een goed gevoel, maar helpen doet het weinig. Want een beetje rekenen leert al snel dat het met die enorme verhogingen wel mee valt. Ik kom op zo'n 3 cent per liter voor bier in de hoogste categorie en dat is inclusief die ook al schandalig hoge BTW. Op ene kratje van zo'n 8 liter betaal je dus na 1 januari maar liefst 25 cent meer dan nu. Wie zich daarvoor dit jaar nog een breuk wil sjouwen moet dat vooral doen, maar ik denk dat ik pas. Een paar keer rijden met de auto is al helemaal duurder dan wanneer je gewoon je bier haalt als je toch in de buurt bent. is het nog verser ook als de slijter niet nu al aan het hamsteren is geslagen...

Ik heb me het afgelopen jaar verbaasd over alle heisa rond die accijnsverhoging, zeker toen de hoogte ervan terug werd gebracht. Ik heb me daar ook al over uitgelaten in eerdere berichten van me. Ik zal dus niet gaan hamsteren. Ik koop mijn bier als ik daar behoefte aan heb. En ik zie wel hoe hoog de prijs dan zal zijn. Ondertussen wacht ik het komende rapport af van een onderzoeksbureau dat keurig opschrijft wat de opdrachtgever graag wil horen. Kan ik dat weer lezen en in een blog daar de gaten in schieten.

Ondertussen wens ik iedereen die dit leest fijne feestdagen en een voorspoedig 2014. Neem daar vooral een biertje op. Ik zou dat in elk geval maar zo kunnen gaan doen.

Een avond Mooiste Contactfonds

Gisteravond was ik weer eens vrijwilliger bij een kerstviering van het Mooiste Contactfonds. Deze vieringen worden gehouden voor kwetsbare ouderen, omdat die de meeste kans lopen om contact met anderen te verliezen. Een avond lang worden ze in de watten gelegd met een drie gangen diner en een amusementsprogramma. En zeker deze keer stak ik er zelf ook het nodige van op.

“Voor ons is het ook heel fijn dat we een keer niet hoeven te verzorgen, maar verzorgd worden”. Dat zei de vrouw die naast me aan tafel zat. Zij was duidelijk niet op de leeftijd die ik verwachtte van onze gasten daar in Amersfoort. Zoals meer mensen bij mij aan tafel nog niet de leeftijd hadden waarop je in een verzorgingstehuis terecht komt. Ik bleek dan ook bij een bijzondere groep terecht gekomen. Het ging om mensen met Alzheimer en hun partners. En de vrouw die haar verhaal begon te vertellen had de zorg over een man die deze ziekte had.

Hij was hoofd inkoop van een groot bedrijf en verantwoordelijk voor alle inkopen “van energie tot Paperclips”. Ze hadden plannen voor als hij zou zijn gestopt met werken. Reizen zouden ze en nog veel meer. En toen begon hij af en toe wat vreemd te doen.  En op zijn 56e werd de diagnose Alzheimer gesteld. Ik schrok: zo oud ben ik nu. De vrouw vertelde hoe van alle dromen niets terecht kwam. Hoe hem in het bedrijf waar hij werkte steeds meer verantwoordelijkheden afgenomen waren tot aan die dag dat de diagnose gesteld werd. Hoe de man nu niet eens zijn eigen vlees meer kon snijden. En hoe alle zorg op haar neer kwam.

“Weet jij wie van de mensen aan tafel Alzheimer heeft?”, vervolgde ze. Ik wist het niet. “Kun je nagaan hoe mensen dat verbergen”. Ze wees ze een voor een aan en ik zag nog steeds niets aan die mensen. Waarna ze vertelde dat de jongste “dementerende”in Nederland 23 jaar is. “Dan duurt het jaren voordat ze de diagnose stellen. Als je 80 bent zijn ze daar veel sneller mee”. Er ging een hele wereld voor me open.

Hierna had ze nog een boodschap voor me. “Je weet niet wanneer je zo iets kan overkomen. Wacht dus niet met het doen van die dingen die je wilt doen. Leef vooral nu en ga er niet vanuit dat wat je nu niet doet je later kunt inhalen”. Dat was de boodschap die ze aan zoveel mogelijk mensen wilde doorgeven en ze vroeg me het te delen. Wat ik bij deze dus ook doe. Het is ook in ons bedrijf zo gemakkelijk om je helemaal in je werk te storten. Lange dagen te maken en de dingen die je wilt doen nog uit te stellen. Deze mevrouw en haar man hadden dat ook gedaan. Tot het te laat was.
Om ons heen ging de avond verder. Ik lette op mijn tafelgenoten en zagen dat ze plezier hadden. Even ontspannen. En voor de partners van de Alzheimer patiënten even niet verzorgen, maar je een beetje in de watten laten leggen en je uitleven op de dansvloer.  En besefte eens te meer wat een prachtig fenomeen het Mooiste Contact Fonds is.

(noot: de stukken tussen aanhalingstekens zijn woorden van mijn tafelgenote die ik uit het hoofd citeer)

Vormt Engels een bedreiging voor onze taal?

In een krant zag ik weer eens een uitgebreide column over de toename van het gebruik van Engels in onze taal. Een bedreiging?

De klacht dat de Nederlandse taal steeds meer doorspekt is met Engelse woorden is niet nieuw. Ik hoor dat al zo lang ik me kan herinneren. En soms doet iemand een manmoedige poging om aan te tonen dat voor al die Engelse woorden uitstekende Nederlandse vervangers zijn. Een computer wordt dan rekentuig. Een printer een afdrukeenheid. En zo kunnen we door gaan. Leuke pogingen, die alle echter één ding gemeen hebben: ze stranden hopeloos. En zo gek is dat niet.  Het Nederlands is al lange tijd doorspekt met buitenlandse woorden, vaak zonder dat we er erg in hebben. Wie weet nog dat piano oorspronkelijk niet Nederlands was, of radio, automobiel en ga zo maar door. We veranderen er soms iets aan, maar dat is het dan. Op zeker moment hoort het gewoon tot onze Nederlandse woordenschat. Zo is het ook met veel Engelse woorden gegaan. Ik ken iemand die zo’n hekel heeft aan zijn afkomst, dat hij weigert Engelse woorden te gebruiken. Ik heb vaak moeite hem te verstaan en vraag me soms af hoe hij ooit aan de Nederlandse vertaling gekomen is.

Natuurlijk is er een hoop modieus gedoe bij het gebruik van Engels. Denk aan TV programma’s, functies in bedrijven en instellingen en dergelijke. Ik kan daar persoonlijk niet warm voor lopen en vind “nieuwe oogst” eigenlijk net zo’n goede titel als “The Voice of Holland”.  Nu gaat het vaak om programma’s waar ik toch niet naar kijk, dus last heb ik er verder niet van. Het zal wel goed voor de kijkcijfers zijn en dan zijn er blijkbaar mensen die er wel prijs op stellen. Mij boeit het in elk geval niet. Ik raak onder de indruk noch geïrriteerd.

Dat laatste heeft te maken met het rotsvaste geloof dat Nederlands nog lang niet dood is. De taal kan tegen een stootje, tenminste hier in ons land. In België ligt dat anders: daar staat de taal bijna continu onder de dreiging van het Waals. Ik vermoed dat het daarom is dat men daar veel krampachtiger is in het gebruik van Nederlandse woorden met fraaie woorden als droogkuis als gevolg. In Nederland kunnen we het ons permitteren om de taal te larderen met Engelse woorden, juist omdat de taal hier zo goed als onomstreden is. In die zin is de toename van het gebruik van die woorden eerder een teken van kracht dan van zwakte. Het Nederlands kan er tegen!

Nog een maand

December is weer ingegaan. Sint komt zo, daarna even doorbijten en we zitten onder de kerstboom en na wat knallen op oudejaarsavond beginnen we met een nieuw jaar en schone lij. Tijd om om te kijken natuurlijk.

2013 is in elk geval een jaar geworden waarin de mensen van Cambrinus.nl tot het uiterste op de proef werden gesteld. Brouwerijen en brouwerij huurders vlogen als paddenstoelen uit de grond en probeer dan maar eens bij te blijven. Met de bierkaart en het boekje met Nederlandse brouwerijen zal dat nog erger zijn: op het moment dat je met bloed zweet en tranen zo'n fraai drukwerk klaar hebt moet je eigenlijk constateren dat het al weer verouderd is. Hoeveel brouwerijen we nu hebben? Ergens rond de honderd, maar ik ben het getal al kwijt. Van brouwerij huurders weet ik het al helemaal niet meer. Bier is hot blijkbaar en dan heb ik het niet eens over glühkriek.

Helaas is 2013 ook het jaar geworden dat twee brouwerijen verdwenen. Christoffel en Breugems zagen zich genoodzaakt hun activiteiten te staken. Beide biermerken zijn wel gebleven. Patrick Breugems is als huurbrouwer verder gegaan en weer volop te vinden. Hoe het met Christoffel zit is me wat onduidelijker. Ja het biermerk bestaat weer, maar of het nog iets met het oude Christoffel bier te maken heeft? Ik vraag het me af. In elk geval is dit een teken dat ook in de wereld van het bijzonder bier succes niet gegarandeerd is.

2013 is wat mij betreft niet het jaar van het alcoholvrij bier geworden. In een in opdracht van de vereniging Nederlandse Brouwers gemaakt rapport werd dat wel gesuggereerd en de media namen het over. daarna heb ik er niet veel meer van gehoord, dus of die doorbraak is er niet geweest of ik heb hem gemist. Beide vind ik niet erg. Het is mijn pakkie aan niet. Ik drink of bier met alcohol of een frisdrank of desnoods water. Dat vind ik beter te hachelen dan wat brouwers me aan alcoholvrij bier voorschotelen. Maar laat een ieder zijn eigen mening hebben.

Verder is in 2013 PINT weer gegroeid en als actief lid ben ik daar blij mee. Wie nog geen lid is raad ik het aan te doen. Help de vereniging te groeien tot de vertegenwoordiger van de bierconsumenten waar anderen niet omheen konden. Nu kan de organisatie van de week van het Nederlandse Bier nog straffeloos de belangrijkste activiteit (het symposium) negeren in haar programmaboekje. En mij Mongozo laten tappen, maar dat terzijde. Laten we Jeroen gewoon als afscheidscadeau geven dat we voor de ALV in mei nog uitgroeien tot 5000 leden. is ambitieus, maar wie weet!

2013  is ook het jaar van gedoe rond de prijs van bier, maar daarin is dit jaar niet uniek. Wie hoopte dat naar aanleiding van alle commotie en rechtszaken rond contracten tussen brouwer en horeca de zaak meer transparant zou worden zal wederom teleurgesteld zijn. Alles bleef bij het oude, zij het dat de prijzen van bier voor de Horeca wel omhoog gingen. Dat was voor een gezonde bedrijfsvoering (van de grote brouwerijen, niet van de Horeca) of om een andere reden die lekker bekt in de krant maar weinig zegt. Supermarkten blijft deze ongein bespaard, want die hebben macht en daar kunnen brouwers niet tegen op zo lijkt het. Dus blijft er gestunt worden met bier en hebben oproepen om daar iets aan te doen geen effect.

Dan waren er natuurlijk allerlei wedstrijden waar je kon laten zien dat jouw bier het lekkerste dan wel beste was, dat je het best kon tappen of dat je het beste café hebt. Die laatste twee categorieën dan nog het liefst georganiseerd door één brouwer, zodat je weet dat de winnaar het juiste bier tapt. Voor de consument misschien niet handig, maar wel reden voro een feestje voor de marketeers van de brouwerij!

Tenslotte was er de actie tegen de bierbelasting. Uiteindelijk gaat dat maximaal over zo'n 7 dubbeltjes per vat van 20 liter. daardoor schijnen we met z'n allen naar het buitenland te vluchten om daar ons bier te kopen.  Dus algehele opstand onder leiding van de Nederlandse Brouwers en met medewerking van brouwers, cafés, consumenten en wie al niet meer.  "Storm in een glas water" lijkt me nog de beste samenvatting van maanden actie. Maar het verlegde wel mooi de aandacht van die prijsverhoging die de grote brouwerijen zelf bedacht hadden natuurlijk.

Al met al heb ik me op biergebied wel vermaakt tot nu toe. Nog een paar festivals, een leuk biertje bij de kerstboom, daarna misschien een mooie bier - oliebol combinatie en  dan opgewekt naar 2014 toe. Hoewel ik zeker niet uit sluit voor die tijd nog van jullie te horen nu alvast fijne feestdagen en een gelukkig 2014. Met een biertje en zo!